Edgardo Mortara davası , 1950'ler ve 1960'larda Avrupa'nın büyük bölümünde ve Kuzey Amerika'da uluslararası ilgi gören ünlü bir tarihi olaydı. İtalyan Risorgimento sırasında, 23 Haziran 1858'de Yahudi ailesinden 6 yaşındaki bir çocuğun rahip makamları tarafından o zamanki Papalık Devleti'ne alınması ve ardından Roma'ya nakledilmesi ile ilgili. velayet. Papa Pius IX, Katolik olarak yetiştirilmek üzere. Ebeveynlerin çocuğu geri almak için umutsuz ve tekrarlanan taleplerine rağmen, Papa onu geri vermeyi her zaman reddetti. Bu, hem İtalya'da hem de yurtdışında kamuoyunda , liberalizm ve rasyonalizm çağında insan haklarına saygısız, anakronik bir Papalık Devleti imajının yaratılmasına yardımcı oldu; buna karşı Savoy'un askeri olarak müdahale etmesi uygun olurdu .
27 Ağustos 1851'de Bologna'da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen çocuk, yaşamının ilk yılında, kendisini bir hastalık nedeniyle yakın ölüm riski altında gören hizmetçi Anna Morisi tarafından ebeveynlerinin bilgisi olmadan vaftiz edildi ; 1857'nin sonunda Bologna'nın engizisyon görevlisi Peder Pier Feletti hikayeyi duyduğunda, Kutsal Engizisyon bu eylemin Edgardo'yu geri dönülmez bir şekilde Katolik yaptığına karar verdi ve Papalık Devletlerinin yasaları diğer inançlardan insanların yasaklanmasını sağladığı için Hristiyanları yetiştiren çocuğun ebeveynleri ebeveyn otoritesini kaybetti. Polis, Mortara ailesinin evine girdi ve ailesinin dışında bir Katolik yatılı okulunda büyüyen ve daha sonra rahip olan Edgardo'yu aldı.
Kaçırılan çocuğun vakası sızdırılınca, haberler kısa sürede yurt dışına yayıldı ve insanlık vicdanında infial ve uluslararası bir skandala yol açtı.
İtalyan tarihçiliği tarafından hafife alınan ve unutulan bir dönem için Mortara davası, tarihçi David Kertzer'in Prigioniero del Papa Re adlı kitabından sonra , ancak her şeyden önce Papa II . John Paul'un 2000 yılında Pius IX'u dövme kararından sonra yeni yankı buldu. Yahudi örgütleriyle ilişkileri etkileme [1] .
Tarih
Çocuğun kaçırılması
23 Haziran 1858 akşamı , o zamanlar hala Bologna'yı da içeren Papalık Devleti polisi , sekiz çocuğunun altıncısı Edgardo'yu almak için Solomon Momolo Mortara ve eşi Marianna Padovani'nin Yahudi ailesinin kapısına geldi. (tüm çağı altı yaşındaydı) ve onu Roma'ya , Kilise tarafından büyütüleceği yere götürün.
Polis, Papa Pius IX tarafından onaylanan Kutsal Engizisyon'un emirlerine göre hareket etti [2] . Kilise temsilcileri, Mortara ailesinin Katolik bir hizmetçisi olan 14 yaşındaki Anna Morisi'nin, bir hastalık sırasında küçük Edgardo'yu [3] vaftiz ettiğini ve ölürse sonunun arafta kalacağına inandığını bildirdi . Edgardo'nun vaftizi onu bir Hıristiyan yaptı ve Papalık Devletinin yasalarına göre bir Yahudi ailesi bir Hıristiyan yetiştiremezdi. Papalık Devleti yasaları , Hıristiyanların Yahudiler için çalışmasına veya Yahudilerin Hıristiyanların evlerinde çalışmasına izin vermiyordu [4]yasa büyük ölçüde göz ardı edilmiş olsa bile [3] . Mortara'nın bildirdiğine göre Morisi'nin kendisi, olaydan altı yıl sonra Edgardo'nun kendisi de ciddi şekilde hasta olan küçük kardeşi Aristide'yi gizlice vaftiz etmek için talimat alacaktı; Ancak Morisi, Edgardo'nun hayatta kalamayacağına inanarak benzer bir şey yaptığını ve hatayı tekrarlamak istemediğini gerekçe göstererek bunu yapmayı reddetti [4] . Onun bu dolaylı itirafı, yaklaşık altı yıl sonra, kilise yetkililerinin Edgardo Mortara'nın ebeveynlerinin bilgisi olmadan vaftiz edildiği gerçeğinin farkında olmasını sağladı [4] .
Çocuk, Katolikliğe dönüşen Yahudilerin [3] kullanımı için oluşturulmuş bir kurum olan Catechumens Evi'nde [5] Roma'ya götürüldü ve Papalık Devletinin sinagoglarına uygulanan vergilerin gelirleriyle [3] [6 ] bakımı yapıldı. ] . Ebeveynlerinin onu haftalarca görmelerine izin verilmedi ve Ekim ayında onu görmelerine izin verildiğinde, bunu yalnız yapamazlardı [7] , ziyarete izin verilen o birkaç dakika içinde çocuk annesine güvenebildi " Biliyorsun, akşamları hala Shema İsrail'i okuyorum"('İsrail'i dinleyin: Rab bizim Tanrımızdır ...' - Tesniye 6,4), 1870'e kadar diğer ziyaretler artık kabul edilmedi [8] . Pius IX, tarihe ve Chiesa'ya yapılan tüm çağrılara kişisel bir ilgi gösterdi, çocuğun anne ve babasına iade edilmesi reddedildi.
Uluslararası tepkiler
Dava hem İtalya'da hem de yurtdışında gündeme geldi. O zamanlar bağımsız bir devlet ve ulusal birliğin dayanak noktası olan Sardunya Krallığı'nda , hem hükümet hem de basın, İtalyan topraklarının Papalık Devletinin geçici etkisinden kurtarılmasına yönelik taleplerini güçlendirmek için olaya atıfta bulundu .
Protestolar, Yahudi örgütleri ve İngiliz , Amerikalı , Alman ve Fransız siyasi ve entelektüel şahsiyetler tarafından desteklendi ; Paris'te gerçekleşen olay , Kilise ve Katolik dünyasından şahsiyetler tarafından gerçekleştirilen diğer anti- Semitizm eylemleriyle birleştiğinde , Evrensel İsrail İttifakı'nın doğuşu için başlangıç noktası oldu [7] . Ancak Katoliklerden de eleştiri geldi. 15 Ekim 1858 tarihli Journal des débats gazetesinde yayınlanan Fransız başrahip Delacouture, ilahiyat profesörüMortara'nın çocuğunun kaçırılmasının "din kanunlarının yanı sıra doğanın kanunlarını da ihlal ederek" yapıldığından şikayet ettiği davanın öfkeli bir analizi.
Bu ülkelerin hükümetleri, Edgardo'nun ebeveynlerine geri dönmesini isteyenlerin korosuna katılmadan çok uzun sürmedi. 1840 yılında Papa Gregory XVI döneminde gerçekleşen ve anne babanın Fransız vatandaşı olması nedeniyle farklı şekilde çözülen bir önceki Montel davasından da bahsedilmişti [9] . Fransız imparatoru Napolyon III de, garnizonlarının Papa'nın İtalya'daki statükoyu korumasına izin vermesine rağmen protesto etti [10] .
Pius IX, özellikle Protestanlar , ateistler ve Yahudilerden gelen bu tür çağrılara karşı dirençliydi . 1859'da önemli İsraillilerden oluşan bir heyet Edgar ile bir araya geldiğinde, "Dünyanın bu konuda ne düşündüğü umurumda değil" dedi. Ayrıca, anıtında şunları kaydetti: «Ben IX. Pius tarafından evlat edinildiğimde, bütün dünya benim Cizvitlerin kurbanı, şehidi olduğumu haykırdı. Ama bütün bunlara rağmen, beni İsa'nın gerçek ailesine geri getiren Tanrı'ya çok minnettarım, Vincoli'deki San Pietro'da mutlu bir şekilde yaşadım ve alçakgönüllü kişiliğimde Kilise yasası, İmparator III. , Cavour ve dünyanın diğer büyüklerinden. Bütün bunlardan geriye ne kaldı? Sadece kahraman " olmayan possumus "" Immaculate Conception'ın büyük Papa'sının ". [11] Başka bir toplantıda Edgardo'yu çocuğun onun bakımı altında mutlu olduğunu göstermeye davet etti. 1865'te şöyle dedi: bu çocuk ve bunu yapmam gerekseydi yine yapardım.'
Papalık eyleminin doğruluğunu savunanlara göre, ebeveynleri, Papalık Devletinin kesin bir yasasına aykırı olarak, çocuğu ölümün eşiğinde görünce onu gizlice vaftiz eden bir Hıristiyan hizmetçi Anna Morisi kiraladılar. Sadece birkaç yıl sonra, bir dizi koşul nedeniyle kız gerçeği ortaya çıkardı. Kilise, Katolik olmayan ailelerin çocuklarının vaftiz edilmesini yasakladı, ancak vaftiz töreninin, ebeveynlerin isteklerine karşı bile, ölüm noktasında uygulanabileceğini ekledi. Mortara davası bu doktrinel çelişkilerden geçti ve bu durumda papa, possumus olmadığını ilan etti.(Yapamayız). Vaftiz dini olarak geçerli olduğu için, Katolik bir bakış açısına göre, ne çocuğun vaftiz edildiğindeki habersizliğini ne de menşe ailesinin arzusunu ve dindarlığını göz önünde bulundurarak, çocuğa Hıristiyan bir eğitim garanti etmek Papa'nın göreviydi. Başlangıçta Mortaralarla bir uzlaşma arandı: çocuğu Bologna'da bir yatılı okula göndermeleri için onları ikna etmeye çalıştılar: bu şekilde aile ile iletişim halinde kalacak ve 17 yaşında geleceğine özgürce karar verecekti. Ebeveynlerle bir anlaşma yapılmadı ve 1858 yazında çocuk Roma'ya götürüldü. [11]
Etkileri
Mortara davası, liberalizm ve rasyonalizm çağında anakronistik ve saygısız bir Papalık İnsan Hakları Devleti imajını yayarak, Fransa ve Büyük Britanya'daki kamuoyunu Savoy'a karşı savaş açmasına izin verilmesi konusunda ikna etmeye yardımcı oldu. Papalık Devleti. İkinci bağımsızlık savaşının sonunda Bologna , Sardunya Krallığı'na ilhak edildiğinde , Mortaralar oğullarını geri almak için bir girişimde bulundular, ancak başarılı olamadılar.
sonsöz
1867'de Edgardo, Lateran Düzenli Kanunları'nın acemi sınıfına girdi . 20 Eylül 1870'de Roma'nın ele geçirilmesinden sonra , Mortaralar tekrar oğullarını geri almaya çalıştılar, ancak Edgardo geri dönmeyi reddetti. Cesaret madalyasını hak eden Porta Pia'nın ele geçirilmesinde , Edgardo'nun kardeşi Bersaglieri'nin teğmeni Riccardo Mortara da savaşmıştı. [12] Bu beklenmedik durumla karşı karşıya kalan şehrin yeni komiseri, Vincoli'deki San Pietro manastırına giderek çocuktan bu hayatı terk etmesini istedi ve yeni bir ret aldı [11]. Daha fazla talepten kaçmak için, belki de Pius IX'un önerisiyle Edgardo şehri terk etti ve önce Tirol'e , sonra Fransa'ya gitti [7] . [11]
Ertesi yıl babası Momolo öldü. Fransa'da Edgardo yirmi üç yaşında rahip olarak atandı ve Pius adını aldı. Yahudileri dönüştürmek için Münih , Mainz , Breslau gibi şehirlere misyoner olarak gönderildi , ancak çok az başarılı oldu. Baskça da dahil olmak üzere dokuz dil konuşmayı öğrendi . İtalya'da bir dizi konferans sırasında annesi ve erkek kardeşleriyle yeniden temas kurdu ve onları dönüştürmeye çalıştı [7] . 1895'te annesinin cenazesine katıldı ve iki yıl sonra Amerika Birleşik Devletleri'ndeydi , ancak New York BaşpiskoposuMortara'nın Amerikan topraklarında Yahudileri müjdeleme girişimlerine karşı çıkacağını ve bu davranışının Kilise'yi utandırdığını Vatikan'a bildirdi . Mortara , bir manastırda birkaç yıl geçirdikten sonra 11 Mart 1940'ta Liège'de öldü [13] .
Pius IX'un dövülmesinin nedeni
Mortara, Vittorio Messori [11] tarafından bir özür dileme anahtarında da bahsedilen Pius IX'un azizleştirilmesi lehine yukarıda bahsedilen muhtırada , papalık muhafızları tarafından kaçırılmasından ve Roma'daki tercümesinden birkaç hafta sonra bir ziyaret aldığını yazıyor. anne-babasından, ancak kendisine göre onu geri tutan “doğaüstü bir lütuf”un sonucu olarak aileye geri dönmek istemeyen [4] ; üstelik Mortara'nın bu "lütuf"a ileri sürdüğü başka bir kanıt olarak, Alatri'de bir ayine hizmet ettikten sonra anne ve babası tarafından ziyaret edildiğini ve o kadar korktuğunu, öyle ki bir cübbenin altına sığındığını bildirdi. rahip [4] , evet ikna etmek içinşehir piskoposu, ebeveynleri tarafından "kaçırılmamak" için onu gözaltında tutmak için [4] .
Bu ifadeler, Edgardo'nun torunu Elena Mortara tarafından Confronti ile yaptığı bir röportajda , gelişim çağında "bu altı yaşındaki çocuk tarafından: psikolojik, varoluşsal, dini şiddet" [7] tarafından maruz kalınan koşullanmanın örnek bir vakası olarak değerlendirilmiştir. Yahudi ailesinin onu bir Katolik olarak yetiştirmeye "değersiz" olduğu söylendi (o kadar ki, onu bir daha görme hakkı değil, bir iyilik olarak gördüler: "Ancak şimdi, bu ebeveynler kendilerini O'nun huzuruna sunuyorlar. Kutsallık, yalnızca alçakgönüllü yalvaranların görünümüyle değil, keyfi bir eylemle baskı altına alındığını düşünenlerin dürüstlüğüyle, ondan adaletin verilmesini isteyin " [7] ), ve tüm aile, sosyal ve psikolojik referansların kaldırıldığı [7] ]ve büyüdüğünde bile, Pius'un "evlatlık durumunda bir ilahi plan görmesine neden olan" "aldığı Katolik eğitim" [7] nedeniyle kendisine ve ailesine karşı yapılan istismarın farkına varmamıştır. IX "» [7] .
Daha genel olarak, Papalık karşıtı tartışmanın tekrar eden bir konusu olmasının yanı sıra, Mortara davası (Katolik taraf da dahil olmak üzere [ 14 ] ) IX . 2000 yılında yer .
Kültürel etki
Steven Spielberg , Papa Kral Tutsağı David Kertzer'in yazdığı kitaptan yola çıkarak The Kidnapping of Edgardo Mortara adlı bir film yapmak istedi . Çekimler Bologna'da başlayacaktı , ancak 21 Şubat 2017'de yönetmen Emilian başkentini atarak fikrini değiştirdi. [15] . Amerikalı yönetmenin çocukken Edgardo'nun rolüne uygun bir oyuncu bulamayan Amerikalı yönetmen tarafından projeden vazgeçildiğini öğrendikten sonra, 2020 yılında yönetmen Marco Bellocchio , karantina sırasında kendisinin yazdığı bir konuya dayanarak projeyle ilgilenmeye başladı. COVID-19 salgını sonrasında .[16]
Not
- ^ Pius IX'u aziz ilan etme kararıyla yeniden alevlenen tartışmalar, bkz. Wojtyła neden bir aziz değil , topic.repubblica.it'te , 24 Nisan 2014.
- ^ Michael Allcock ve David Rabinovitch, The End of the Inquisition , Secret Files of the Inquisition , pbs.org , Public Broadcasting Service , Mayıs 2007.
- ^ a b c d Dawkins , s. 169-172 .
- ^ a b c d e f Edgardo Levi - Mortara 's Testimony for Beatification of Pius IX , Agenzia ZENIT , 20 Eylül 2000. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011 ( orijinalinden 30 Mayıs 2009 tarihinde arşivlenmiştir ) .
- ^ a b Claudio Rendina, Küçük Edgardo, Papa tarafından kaçırılan ve Cavour tarafından savunulan Yahudi , la Repubblica , 28 Eylül 2008. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011 .
- ^ Karşı Reform - Papa IV. Paul ve Yahudi karşıtı boğası - Zulüm önlemleri , morasha.it'te . Erişim tarihi: 24 Aralık 2011 .
- ^ a b c d ef ghi i David Gabrielli, Edgardo Mortara , Pius IX'un kutsamasıyla kaçırıldı , Confronti , Mart 2000 ( orijinalinden arşivlendi 9 Nisan 2012) .
- ^ Pius IX'un kutsamasıyla kaçırılan çocuk Edgardo Mortara'nın gerçek hikayesi , cristianesimo.it'te David Gabrielli'nin torununun torunu Elena Mortara ile röportajı.
- ^ Da Silva , s. 21 .
- ^ Cornwell , s. 151 .
- ^ a b c d ve Messori .
- ^ Ori, Perich , s. 75 _
- ^ Brechenmacher , s. 113 .
- ^ Marco Politi, Ama mihraplardaki Pius IX, repubblica.it'te sadıkları uzaklaştıracak . Erişim tarihi: 24 Aralık 2011 .
- ^ Dietrofront Spielberg: Mortara'nın hikayesi artık Bologna'da , bologna.repubblica.it adresinde çekilmiyor .
- ^ İtiraf: Marco Bellocchio , 20 Temmuz 2020'de badtaste.it'te Edgardo Mortara'nın kaçırılması üzerine bir film yönetecek. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020 .
bibliyografya
- ( DE ) Thomas Brechenmacher, Der Vatikan und die Juden. Geschichte einer unheiligen Beziehung vom 16. Jahrhundert bis zur Gegenwart , Münih, Beck, 2005, ISBN 3-406-52903-8 .
- John Cornwell , Kışın Papa , New York, Viking Press, 2004, ISBN 0-670-91572-6 .
- Richard Dawkins , The God Delusion , Londra, Transworld Publishers, 2006 , ISBN 0-593-05548-9 .
- David I. Kertzer, Papa Kralı Tutsağı , Milan, Rizzoli, 2004 [1997] , ISBN 88-17-00805-2 .
- Francesco Jussi , babası Pier Gaetano Feletti'nin savunması, çocuk Edgardo Mortara , Bologna, 1860'ın kaçırılmasıyla Kutsal Makam Engizisyon Mahkemesi Başkanı olarak suçlandı.
- Vittorio Messori , I, Pius IX tarafından kaçırılan Yahudi çocuk , Milan, Mondadori, 2005, ISBN 88-04-54531-3 .
- Pier Damiano Ori ve Giovanni Perich , San Pietro'nun arabası , Milano, Yeni Editör, 1983.
- Daniele Scalise , Mortara davası. Papa tarafından kaçırılan Yahudi çocuğun gerçek hikayesi , Milan, Mondadori, 1996, ISBN 88-04-41523-1 .
- ( FR ) Gérard da Silva, L'Affaire Mortara et l'antisémitisme chrétien , Éditions Syllepse, 2008, ISBN 978-2-84950-186-3 .
İlgili öğeler
Diğer projeler
Wikimedia Commons , Edgardo Mortara davasıyla ilgili görüntüleri veya diğer dosyaları içerir
Dış bağlantılar
- Kattoliko.it'te Mortara kaçırmayla ilgili özür dileyen makaleler koleksiyonu. Erişim tarihi: 13 Aralık 2006 ( orijinalinden 27 Eylül 2007'de arşivlendi ) .
- "Papa Kral Tutsağı". Kitabın incelemesi , bur.rcslibri.corriere.it adresindeki BUR web sitesinde .
- Küçük bir Augustinusçu acemi? Yahudi çocuktan Katolik rahibine Edgardo Mortara , centrocultureeagostiniano.it'te .
All Rights Reserved © 2022